12 Kasım 2016 Cumartesi

MERKEZİ SİNİR SİSTEMİ

BEYİN(CEREBRUM)

Beyin, tüm beynin en büyük ve en kompleks parçasıdır. Üzeri girintili çıkıntılıdır. Önden arkaya doğru uzunlamasına derin bir yarıkla sağ ve sol yarım küreye (hemisfer) ayrılır. Bu iki yarım kürenin arasındaki yarığa, fissura longitidunalis cerebri denir. Her iki hemisfer tabanda corpus callosum ile birbirine bağlanır. Cerebrumun sağ yarımküresi vücudun sol, sol yarımküresi de vücudun sağ tarafını yönetir. Örneğin; sağ el sol yarımküre, sol el sağ yarımküre tarafından kontrol edilir.

Beyin yarım kürelerinin dış yüzeyinde sulcus centralis (rolando oluğu ), sulcus lateralis cerebri (sylvıus yarığı), sulcus parieto – occipitalis, sulcus calcarinus ve sulcus cinguli gibi önemli oluklar bulunur. Her yarım küre dört ana loba ayrılmıştır. Frontal, parietal, temporal ve oksipital olmak üzere her lobun farklı işlevleri vardır. Bu loblar, adlarını koşĢu oldukları kafa kemiklerinden alır.

Resim:1.4 Beyin lobları

  •  Frontal Lob (Alın lobu) Beynin en gelişmiş ve en büyük lobudur. Beyin yarım kürelerinin dış yüzünde bulunan, arkada rolando oluğu ile paryetal lobtan, yanlarda ise sylvius yarığı ile temporal lobtan ayrılır. Alın lobu üzerinde motor ve duyu merkezleri ile konuşma merkezi ( broca merkezi) bulunur. 
  •  Parietal Lob (Yan kafa lobu) Yan kafa lobunu, önde rolando oluğu, aşağıda sylvius yarığı, arkada ise sulcus parieto occipitalis sınırlar. Bu lob üzerinde duyu merkezlerinin yanı sıra duyuların değerlendirildiği öğrenme, hafıza ve mantık gibi merkezlerde bulunur. 
  •  Temporal Lob (ġakak lobu) Yukarıda sylvius yarığı ile sınırlandırılan bu lob ile art kafa lobu arasında belli bir sınır yoktur. Bu lob üzerinde işitme duyusunun alınması ve düzenlenmesi ile ilgili temel işitme merkezleri bulunur. Koku ve tat merkezleri de temporal lobda yer alır. 
  •  Oksipital Lob (Art kafa lobu) Hemisferin arka kısmında bulunan piramit biçimindeki lobdur. Görme ve görüntüleme merkezleri bu alanda yer alır. Bunun hasarında görme defektleri ortaya çıkar.

ARA BEYİN(DİENCEPHELON)

Ara beyin, orta beyin ile beyin yarım küreleri arasındadır. 3. karıncık (ventrikül) içine yerleşmiştir. 
 Ara beyin; thalamus, hypothalamus, epithalamus ve supthalamustan meydana gelir.
  • THALAMUS
Thalamus, ara beynin en büyük ve en alt bölümüdür İçteki anlamındadır. Gri cevherden yapılmştır Ana görevi; vücuttan gelen duyu bilgisini daha yüksek beyin kabuğu bölgelerinin okuyabileceği bir biçime çevirerek ilgili bölgelere yollamak ve yine beyin kabuğundan gelen emirleri daha alt seviyedeki ilgili bölgelere iletmektir. Koku hariç cerebruma giden tüm bilgilerin gidiş aynı zamanda geliş yeridir.Alınan duyular, burada düzenlendikten sonra cerebruma yollanır. 
  • HYPOTHALAMUS
Hypothalamus, thalamusun altında yerlşiktir. Hipofiz bezi ince bir sapla hypothalamusa bağlıdır. Hipofizin salgıları hipothalamus tarafından kontrol edilir.

 Hpothalamusun işlevleri şunlardır :

  •  Açlık ve tokluk merkezi buradadır. Bu iki merkez birbirine zıt çalışır 
  •  Hipofiz bezi ve diğer bezlerden hormon salgılanmasını kontrol eder. 
  •  Susama merkezi buradadır. Bu merkez uyarıldığında su dengesinin sağlanması için ADH (antidiüretik hormon) salgılayarak daha çok suyun geri emilmesini sağlar. 
  •  Uyku ve uyanıklık halini ayarlar. Retiküler formasyondan beyin korteksine giden sinir yolları hipotalamustan geçer. Bu sinir yollarının zarar görmesi durumunda, (travma) uyku veya koma durumu ortaya çıkar. 
  •  Seksüel faaliyetleri yönetir. 
  •  Ağrı, korku, kızgınlık, heyecan ve şiddetgibi hislerin kontrolünde rol alır. 
  •  Vücut sıcaklığını ayarlama merkezi buradadır ilgili reseptör aldığıilgilerle azaltarak ya da artırarak sıcaklığın dengede tutulmasını sağlar.




Hiç yorum yok:

Yorum Gönder